TDS آب چیست و میزان مطلوب آن چقدر است؟
TDS مخفف عبارت: Total dissolved solids و به معنی کل مواد جامد محلول: اندازهگیری محتوای ترکیبی از تمام مواد آلی و غیر آلی موجود در یک مایع در مولکولی، یونیزه و یا میکرو گرانول (سلول کلوئیدی) است. تی دی اس را نمیتوان به عنوان معیار اصلی مشخص کننده کیفیت آب در نظر گرفت و بیشتر درجه شفافیت آب را مشخص میکند. منظور از TDS کل مواد جامد محلول در آب است که برابر مجموع غلظت همه یونهای موجود در آب میباشد. مواد محلول در آب ممکن است از نظر ماهیت «آلی» یا «معدنی» باشند.
مواد غیر آلی (معدنی) حل شده در آب شامل: مواد معدنی، فلزات و گازها میباشند. بعضی از مواد آلی به صورت ذرات کلوییدی هستند اما بیشتر مواد آلی به صورت محلول هستند. آلایندههای آلی ممکن است باعث بو، رنگ و طعم نامطبوع آب شوند.
مواد حاصل از تجزیه گیاهان، مواد شیمیایی آلی و گازهای آلی، اجزای آلی محلول در آب را تشکیل میدهند.
بسیاری از مواد حل شده در آب نامطلوب هستند. مواد معدنی، گازها و مواد آلی حل شده در آب ممکن است موجب بروز رنگ، طعم و بوی نامطلوب شوند. برخی از ترکیبات شیمیایی ممکن است سمی باشند و برخی از اجزای آلی محلول به اثبات رسیده است که سرطانزا هستند. البته باید توجه داشت که تمامی مواد محلول در آب نامطلوب نیستند. اما میزان مواد محلول مطلوب در آب بسیار اندک است.
واحد سنجش TDS، میلی گرم در لیتر Mg/l میباشد که از آن با اصطلاح PPM یاد میکنند.
میزان کل جامدات محلول در آب از دو نظر قابل بررسی است: 1- مقدار مجاز. 2- مقدار مطلوب.
1) مقدار مجاز: حداکثر مقدار مجاز TDS آب آشامیدنی در استاندارد آب شرب ذکر شده است.
2) مقدار مطلوب: در مورد مقدار مطلوب کل جامدات محلول در آب، آنچه که مسلم است هرچقدر ناخالصیهای محلول در آب (خصوصاً آن دسته از ناخالصیها که برای بدن مضر هستند نظیر نیترات) کمتر باشد آب گواراتر و سالم تر خواهد بود. از طرفی کاهش TDS ممکن است تغییر طعم آب را به دنبال داشته باشد و از آنجا که طعم و مزه آب یک پارامتر نسبی است و برای مصرف کنندگان مختلف متفاوت است، آستانه تغییر مزه نیز قابل اندازهگیری نبوده و لذا در استاندارد ذکر نشده است.
با این توضیحات، مشخص میشود که ممکن است مقدار ناخالصیهای محلول در یک نمونه آب، از مقدار استاندارد تجاوز نکرده باشد، اما از نظر مصرف کننده آن نمونه مطلوبیت لازم جهت مصرف را نداشته باشد. بطور مثال TDS آب ممکن است حدود 500 میلی گرم در لیتر باشد. مصرف این آب مجاز محسوب میشود. اما ممکن است این آب مطلوبیت لازم را جهت مصرف نداشته باشد و میتوان با دستگاههای تصفیه آب خانگی، آبی به مراتب مطلوب تر و گواراتر تهیه و مصرف کرد. و یا ممکن است که میزان نیترات در یک نمونه از آب، 40 میلی گرم در لیتر گزارش شود. این میزان مجاز است ولی هر چه میزان نیترات در آب از این میزان کمتر باشد، بر سلامت آب افزوده میشود. به وسیله تجهیزات تصفیه آب خانگی میتوان میزان نیترات آب را تا ۹۰ درصد کاهش داد.
اندازهگیری:
جهت اندازه گیری TDS ابزارهای دقیقی وجود دارد ولی در روشی ساده و ارزان می توان از TDS مترهای قلمی دیجیتال استفاده نمود. روش کار با آن بسیار ساده است، کافیست آن را روشن نموده و قسمت مخصوص آن را درون آب قرار دهیم که میزان TDS را روی صفحه دیجیتالی خود بصورت آنی نشان می دهد.