تعویض فیلتر دستگاه تصفیه آب

چرا انجام به موقع تعویض فیلتر مهمترین کار در نگهداری یک دستگاه تصفیه آب است؟ پر واضح است که مصرف کننده دستگاه تصفیه آب برای حذف نا خالصی های مضر از آب و حفظ سلامتی آن را تهیه کرده است، فیلتر های دستگاه تصفیه آب با گذشت زمان کارایی خود را از دست می دهند و در صورت عدم تعویض با فیلتر های جدید، مصرف کننده به اهداف خود جهت حفظ سلامتی نخواهد رسید. اگر زمان تعویض فیلتر دستگاه تصفیه آب گذشته باشد به دلیل این که این فیلتر با گذشت زمان اشباع شده از نا خالصی های مختلف، پس ممکن است بجای تصفیه آب، خود باعث آلوده تر شدن آن شود. در دستگاه های تصفیه آب معمولا فیلتر های ابتدایی به عنوان پیش فیلتری برای فیلتر های بعدی هستند، به این معنی که اگر نا خالصی خاصی برای فیلتری مضر باشد، این نا خالصی توسط فیلتر قبلی آن حذف می شود، حال اگر این فیلتر ابتدایی که محافظ فیلتر بعدی خود است به موقع تعویض نشود و کارایی خود را از دست داده باشد مطمعنا باعث از بین رفتن فیلتر بعدی شده است، نکته مهمه دیگری که از نظر مالی وجود دارد این است که فیلتر های پیش تصفیه گرچه زودتر از فیلتر های اصلی دستگاه نیاز به تعویض دارند ولی بسیار ارزانتر از فیلتر اصلی دستگاه هستند، اگر این فیلترهای ارزان قیمت به موقع تعویض نشوند، باید چندین برابر هزینه شود تا فیلتر اصلی تعویض شود.

راهنمای تعویض فیلتر دستگاه تصفیه آب

عوامل موثر در تعویض فیلتر عبارتند از : نوع فیلتر ، عمر فیلتر ، کیفیت آب ورودی به دستگاه و میزان مصرف آب.
نوع فیلتر : فیلترها از نظر مواد ساخته شده، محتویات، مش ( اندازه روزنه ها ) و شدت جریان  با هم تفاوت دارند. در یک دستگاه تصفیه آب معمولا چندین نوع فیلتر برای حذف نا خالصی های مختلف وجود دارد، که در هنگام تعویض فیلتر هر کدام باید دقیقا همان نوع فیلتر جایگزین شود.
عمر فیلتر : عمر فیلترها نیز متفاوت بوده و مدت آن روی فیلتر درج می شود. در عمر فیلتر دو پارامتر زمان و حجم آب عبوری تاثیر گذارند. یعنی ممکن است فیلتری از نظر حجم جریان عبوری به حداکثر خود نرسیده باشد ولی مدت زمان استفاده مجاز آن به اتمام رسیده باشد. مثلا ممکن است روی فیلتر درج شود: زمان سرویس: 2500 گالن در شش ماه.
كيفيت آب ورودي به دستگاه : هر چه ميزان ناخالصي هاي آب بيشتر بوده و سختي و سنگيني بيشتري داشته باشد عمر فيلتر ها كوتاهتر مي شود.
ميزان مصرف آب : همانطور گه گفته شد در عمر فيلتر علاوه بر مدت زمان استفاده مجاز آن، حجم آب عبوري از آن نيز تاثير گذار است، هر چه ميزان برداشت آب از دستگاه تصفيه آب بيشتر باشد، عمر فيلتر ها كوتاهتر مي شود.

از آنجايي كه دستگاه هاي تصفيه آب از نظر نوع فيلتر ها ، اندازه و نحوه چيدمان آنها با هم تفاوت دارند، جهت آموزش بهتر، دستگاه هاي تصفيه آب را به سه دسته تقسيم كرده و ابتدا نوع فيلتر هاي هر دسته را معرفي مي كنيم، سپس زمان و نحوه تعويض هرفيلتر را بصورت جداگانه شرح خواهيم داد.

A.    دستگاه هاي تصفيه آب ميكرو فيلتريشن ( MF )
B.    دستگاه هاي تصفيه آب الترا فيلتريشن   ( UF )
C.    دستگاه هاي تصفيه آب اسمز معكوس   ( RO )

A.    دستگاه هاي تصفيه آب ميكرو فيلتريشن ( MF ) : اين دستگاه ها معمولا در مدل هاي زير سينكي و كاور دار بين يك تا سه فيلتر دارند و در مدل هاي كلمني و مخزني بين 5 تا 8 فيلتر كه بصورت لايه لايه روي هم قرار مي گيرند. نوع فيلتر ها  و نحوه چيدمان آنها به شكل زير است :

a.    در دستگاه هاي زير سينكي و كاور دار :
1)    فيلتر پلي پروپيلن 5 ميكرون ( PP 5M )
2)    فيلتر كربن فعال ( GAC or UDF )
3)    فيلتر كربن بلاك ( CTO or CBC )
4)    فيلتر پري پروپيلن 1 ميكرون ( PP 1M ) ( در برخي از دستگاه ها از اين فيلتر در مرحله سوم بجاي فيلتر كربن بلاك استفاده مي شود. )

b.    در دستگاه هاي كلمني و مخزني :

1)    يك فيلتر سراميكي گنبدي شكل در قسمت بالايي مخزن
2)    يك كارتريج تشكيل شده از چندين لايه فيلتر ( کربن فعال ، فیلتر زئولیت ، شن سیلیکا ، شن معدنی ، سنگ معدنی )
3)    متمركز كننده اشعه uv ( كه توسط بدنه شيشه اي اين دستگاه انجام مي شود. )
4)    شير مغناطيسي ( در مدل هاي كلمني كه شير خروجي دارند معمولا اين شير داراي مگنت بوده و توليد آب مغناطيسه مي كنند. )

A.    دستگاه هاي تصفيه آب الترا فيلتريشن   ( UF ) : اين دست گاه ها بين 4 تا 5 فيلتر به ترتيب زير دارند :

1)    فيلتر پلي پروپيلن 5 ميكرون ( PP 5M )
2)    فيلتر كربن فعال ( GAC or UDF )
3)    فيلتر كربن بلاك ( CTO or CBC )
4)    فيلتر الترا فيلتريشن ( UF ) ( در دستگاه هاي چهار مرحله اين فيلتر در مرحله سوم بجاي فيلتر كربن بلاك قرار مي گيرد.)
5)    فيلتر پست كربن ( در دستگاه هاي چهار مرحله بجاي فيلتر چهارم قرار مي گيرد. )

B.    دستگاه هاي تصفيه آب اسمز معكوس   ( RO ) : اين دستگاه ها بين 5 تا 7 فيلتر مي توانند داشته باشند كه نوع و چيدمان آنها معمولا به ترتيب زير است

1)    فيلتر پلي پروپيلن 5 ميكرون ( PP 5M )
2)    فيلتر كربن فعال ( GAC or UDF )
3)    فيلتر كربن بلاك ( CTO or CBC )
4)    فيلتر پري پروپيلن 1 ميكرون ( PP 1M ) ( در برخي از دستگاه ها از اين فيلتر در مرحله سوم بجاي فيلتر كربن بلاك استفاده مي شود. )
5)    فيلتر غشايي ممبران ( Memberan RO ) ( اين فيلتر هميشه در مرحله چهارم قرار دارد. )
6)    فيلتر پست كربن ( هميشه در مرحله پنجم است. )
7)    فيلتر مواد معدني ( Mineral ) ( هميشه در مرحله ششم است. )
8)    فيلتر قليايي ( Alkaline ) ( در برخي از دستگاه هاي RO بجاي فيلتر مواد معدني در مرحله ششم قرار مي گيرد. )
9)    لامپ UV ( Ultra Violet ) ( هميشه در مرحله آخر قرار مي گيرد. در دستگاه هاي شش فيلتره در مرحله ششم و در دستگاه هاي هفت فيلتره در مرحله هفتم است. )

زمان و نحوه تعويض فيلتر ها :

هنگام تعويض فيلتر تمامي دستگاه هاي تصفيه آب ، در شروع كار بايد شير آب ورودي بسته شود، در دستگاه هاي داراي منبع ذخيره شير مخزن بسته شود و در دستگاه هايي كه با برق كار مي كنند دو شاخه برق را بايد از پريز برق جدا كرد. سپس با توجه به نوع فيلتر بايد به ترتيب زير عمل نمود :

1)    فيلتر پلي پروپيلن 5 ميكرون ( PP 5M ) : اين فيلتر به دو شكل كارتريجي و خطي ( in line ) مي باشد، مدل كارتريجي در محفظه هاي ( هوزينگ ) شفاف قرار دارد تا تغيير رنگ فيلتر را از بيرون هوزينگ مشاهده كرد، هنگامي كه فيلتر به رنگ قهوه اي تيره شد يعني اين فيلتر از نا خالصي ها اشباع شده و بايد تعويض گردد. مدل خطي آن در دستگاه هاي كاور دار مورد استفاده قرار مي گيرد و زمان تعويض آن بسته به ميزان آلودگي آب شهري پس از حداقل يك ماه و حداكثر شش ماه مي باشد. از نظر حجم آب عبوري معمولا زمان تعويض فيلتر، براي آب ورودي به دستگاه با TDS زير 1000 حداكثر 2500 گالن است. در مدل هاي كارتريجي با باز كردن هوزينگ توسط آچار مخصوص فيلتر جديد جايگزين مي شود. در مدل هاي خطي شلنگ از دو طرف آزاد شده و فيلتر جديد با توجه به فلش جريان آب درج شده روي آن نصب مي گردد.

2)    فيلتر كربن فعال ( GAC or UDF ) : زمان تعويض بعد از عبور 2500 گالن در شش ماه است، چنانچه شش ماه به اتمام رسيده ولي هنوز 2500 گالن آب برداشت نشده است بايد فيلتر تعويض گردد، در غير اين صورت چون كربن حالت اكتيو بودن خود را از دست مي دهد كلر از آن عبور كرده و به فيلتر هاي بعدي آسيب مي رسد همچنين ممكن است اين فيلتر خود محل تجمع ميكرو ارگانيسم هاي زنده شود. اين فيلتر به دو شكل كارتريجي و خطي ( in line ) مي باشد، در مدل هاي كارتريجي با باز كردن هوزينگ توسط آچار مخصوص فيلتر جديد جايگزين مي شود. در مدل هاي خطي شلنگ از دو طرف آزاد شده و فيلتر جديد با توجه به فلش جريان آب درج شده روي آن نصب مي گردد. نكته مهم در تعويض اين فيلتر شتشوي آن بعد از نصب و قبل از استفاده است. به اين ترتيب كه بايد خروجي آن را باز كرد تا اولين آب عبوري از فيلتر كربني در حين خارج شدن، پودر كربن هاي آزاد را با خود شسته و به بيرون از دستگاه بريزد، اين كار كمك زيادي براي افزايش عمر فيلتر هاي مراحل بعدي دستگاه تصفيه آب مي كند.

3)    فيلتر كربن بلاك ( CTO or CBC ) : كاملا مشابه فيلتر شماره 2، فيلتر كربن فعال است.

4)    فيلتر پري پروپيلن 1 ميكرون ( PP 1M ) : در برخي از دستگاه ها از اين فيلتر در مرحله سوم بجاي فيلتر كربن بلاك استفاده مي شود. و زمان و نحوه تعويض آن كاملا مشابه فيلتر شماره 1، فيلتر PP 5M است. با اين تفاوت كه هوزينگ آن شفاف نيست و به رنگ سفيد است. اين فيلتر همراه با فيلتر دوم تعويض مي گردد.

5)    فيلتر سراميكي : اين فيلتر به دو شكل استوانه اي و گنبدي شكل وجود دارد كه استوانه اي آن در دستگاه هاي زير سينكي و گنبدي شكل آن در دستگاه هاي تصفيه آب كلمني و مخازن فيلتر دار آبسردكن استفاده مي شود. هر دو مدل قابل شستشو هستند و هر چند وقت يكبار با توجه به ميزان آلودگي آب و ميزان مصرف آن مي توان با يك تكه سمباده نرم آن را شستشو داد و مجددا استفاده نمود. اين كار را مي توان تا حداكثر يك سال انجام داده و پس از آن اقدام به تعويض نمود. در مدل هاي استوانه اي با باز كردن هوزينگ توسط آچار مخصوص فيلتر جديد جايگزين مي شود و در مدل هاي گنبدي شكل كه در قسمت بالايي مخازن قرار دارد از محل اتصال رزوه اي بايد آن را جدا نمود و فيلتر جديد را جايگزين كرد.

6)    كارتريج لايه اي : اين كارتريج متشكل از چند لايه فيلتر بر روي هم قرار گرفته است كه يك اسنوانه را تشكيل مي دهند و از يك طرف با اتصال رزوه اي به قسمت پاييني دستگاه هاي تصفيه آب كلمني و مخازن فيلتر دار آبسردكن متصل مي شود. زمان تعويض آن حداكثر هر شش ماه يكبار بوده و براي آبهاي آلوده تر اين زمان كوتاهتر مي باشد.

7)    فيلتر الترا فيلتريشن ( UF ) : فیلتر UF از یکسری لوله های نازک نی شکل که به موازات هم قرار دارند تشکیل شده و دارای دو مدل بدون پوسته و با پوسته یا inLine هستند. مدل بدون پوسته ، روکش توری شکل داشته و جهت مصرف در محفظه هایی ( هوزينگ ) به شکل محفظه فیلتر ممبران که از قبل در دستگاه تعبیه شده قرار می گیرد. مدل با پوسته یا کپسولی in Line دارای پوسته ای استوانه ای شکل است و در دستگاه های كاور دار بدون محفظه ثابت ( هوزينگ ) مورد استفاده قرار می گیرد. معمولا فیلتر UF در مصارف خانگی بعنوان فیلتر سوم یا چهارم در دستگاه های تصفیه آب و آبسردکن های تصفیه دار جهت حذف اکثر ناخالصی های بزرگتر از 0.02 میکرون مورد استفاده قرار می گیرد. در صورتي كه فيلتر هاي پيش تصفيه قبل از آن مرتب سر زمان خود تعويض شوند اين فيلتر حداكثر تا دو سال قابل استفاده بوده و براي آب هاي با آلودگي بيشتر و يا مصرف الاي آب اين زمان كوتاهتر مي شود. در مدل بدون پوسته بايد اول درپوش هوزينگرا باز نمود سپس فيلتر جديد را جايگذين كرد و در مدل هاي خطي يا in line بايد از دو طرف شلنگ آن را آزاد نموده و فيلتر جديد را جايگذين نمود.

8)    فيلتر غشايي ممبران ( Memberan RO ) : اين فيلتر هميشه در مرحله چهارم دستگاه هاي اسمز معكوس ( Reverse Osmosis ) درون يك هوزينگ استوانه اي كه يك ورودي آب بر روي درپوش و دو خروجي آب تصفيه شده و پساب در طرف ديگر آن است مورد استفاده قرار مي گيرد. در صورتي كه فيلتر هاي پيش تصفيه قبل از آن، مرتب سر زمان موعد تعويض شوند اين فيلتر تا حداكثر دو سال قابل استفاده است. همچنين براي تعيين زمان تعويض آن مي توان از TDS متر يجيتال استفاده كرد، به اين ترتيب كه اگر TDS آب تصفيه شده بيشتر از ميزان مطلوب بود اقدام به تعويض فيلتر ممبران شود. اگر فيلتر هاي پيش تصفيه آن به موقع تعويض نشوند يا اينكه از نوع مرغوب نباشند ممكن است كلر از اين فيلتر ها عبور كرده و به فيلتر ممبران آسيب برساند در اين صورت عمر آن كوتاه تر خواهد شد. همچنين عوامل ديگري مانند سختي آب ورودي به دستگاه تصفيه آب و ميزان مصرف آب تصفيه شده ممكن است عمر آن را كوتاه تر كنند. بعد از تعويض فيلتر ممبران، 10 ليتر اول آب عبوري از آن نبايد مصرف شود.

9)    فيلتر پست كربن : اين فيلتر هميشه از نوع خطي يا in line است كه در مرحله پنجم دستگاه هاي اسمز معكوس ( RO ) مورد استفاده قرار مي گيرد. زمان تعويض آن حداكثر پس از گذشت يك سال بوده و با افزايش آلودگي آب و ميزان مصرف عمر آن كوتاهتر مي شود. تعويض آن با جدا كردن شلنگ از دو سر آن و جايگزين كردن فيلتر جديد انجام مي شود. بعد از تعويض فيلتر پست كربن نبايد 10 ليتر اول آب عبوري از آن را استفاده نمود.

10)    فيلتر مواد معدني ( Mineral ) : اين فيلتر هميشه از نوع خطي يا in line است كه در مرحله ششم دستگاه هاي اسمز معكوس ( RO ) مورد استفاده قرار مي گيرد. زمان تعويض آن حداكثر پس از گذشت يك سال بوده و با افزايش آلودگي آب و ميزان مصرف عمر آن كوتاهتر مي شود. تعويض آن با جدا كردن شلنگ از دو سر آن و جايگزين كردن فيلتر جديد انجام مي شود. بعد از تعويض فيلتر مينرال نبايد 10 ليتر اول آب عبوري از آن را استفاده نمود.

11)    فيلتر قليايي ( Alkaline ) : اين فيلتر هم هميشه از نوع خطي يا in line است كه در مرحله ششم دستگاه هاي اسمز معكوس ( RO ) مورد استفاده قرار مي گيرد. زمان تعويض آن حداكثر پس از گذشت يك سال بوده و با افزايش آلودگي آب و ميزان مصرف عمر آن كوتاهتر مي شود. تعويض آن با جدا كردن شلنگ از دو سر آن و جايگزين كردن فيلتر جديد انجام مي شود. بعد از تعويض فيلتر پست كربن نبايد 10 ليتر اول آب عبوري از آن را استفاده نمود.

12)    لامپ UV ( Ultra Violet ) : اين فيلتر تشكيل شده از يك محفظه استوانه اي شكل از جنس استنلس استيل، ترانس، لامپ UV ، محافظ لامپ UV و يك رشته سيم اتصال. و هميشه در مرحله آخر قرار مي گيرد. در دستگاه هاي شش فيلتره در مرحله ششم و در دستگاه هاي هفت فيلتره در مرحله هفتم است. با توجه به مارك و كارخانه توليدي آن عمر متفاوتي دارند، در شرايط ايده آل مي توانند تا 8000 ساعت عمر كنند. هر چه دفعات روشن و خاموش شدن آن هو بيشتر شود عمر آن كوتاه تر خواهد شد. پس بهتر است هميشه روشن باشد در اين صورت مشكلي كه پيش مي آيد گرم بودن يك ليوان اول آب خروجي از دستگاه تصفيه آب در هر بار مصرف است كه بايد آن يك ليوان آب بهتر است مصرف نشود. پس از آن آب خروجي در حين عبور از اين محفظه بصورت آني ضد عفوني مي گردد. زمان قطعي تعويض لامپ UV روشن نشدن آن است كه بايد ابتدا كابل متصل به آن را از محفظه بيرون كشيد و لامپ جديد را جايگزين كرد. اتصال لامپ هاي UV به سوكت لامپ به دو شكل است. اگر اتصال ها فقط در يك طرف لامپ بودند اين اتصال ها به يك سوكت چهار كاناله متصل مي شوند، اما اگر اتصال ها در دو طرف لامپ بودند، لامپ از يك طرف به سوكت دو كاناله و از طرفي ديگر به يك رشته سيم متصل مي شود كه اين رشته سيم به دو كانال ديگر سوكت كه پايينتر از كانالهاي قبلي است متصل مي شود.

معني لغت :

مش فیلتر : یعنی اندازه روزنه های یک فیلتر که نشان دهنده دقت آن فیلتر است، بطور مثال: اگر روی فیلتری درج شود 5 میکرون به این معنی است که این فیلتر ذرات بزرگتر از 5 میکرون را از آب حذف می کند.

شدت جریان فیلتر : حجم آبی که یک فیلتر در زمان مشخصی از خود عبور می دهد را می گویند، که میزان آن برای هر فیلتر بصورت حداقل و حداکثری بیان می شود و معمولا بر روی فیلتر درج می گردد.